اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر - دانلود رایگان
دانلود رایگان جهان به سرعت در حال تغییر و گذر از دروازه های ناشناخته در بسیاری از زمینه های علمی و آموزشی است. در گذشته این سرعت با میانگینی در حدود 10 سال یک بار محاسبه
دانلود رایگان
| اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختردوره ابتداییعنوان صفحه فصل اول کلیات پژوهش 1 1-1 مقدمه 2 1-2بیان مسئله 4 1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش 6 1-4اهداف پژوهش 7 1-5تعاریف متغیر ها و مفاهیم 8 فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق 13 مقدمه 14 2-1مبانی نظری 14 2-2پیشینه تحقیق 58 فصل سوم روش اجرای پژوهش 62 مقدمه 63 3-1روش تحقيق 63 3-2روش اجرای پژوهش 64 3-3ابزار اندازه گيري 65 3-4روش تجزيه و تحليل داده ها 68 فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق 69 مقدمه 70 4-1توصیف آماری متغیرها وشاخص ها درگروه ها 70 انگیزش پیشرفت 70 4-2تحلیل آماری فرضیه های پژوهش 73 همگنی واریانس ها 75 فصل پنجم بحث و نتیجه گیری 79 مقدمه 80 5-2پیشنهاد های پژوهش 89 منابع 91 ضمائم 95 فهرست جداول و نمودار عنوان صفحه جدول 2-1 تفاوت یادگیری سنتی، الکترونیکی و ترکیبی(ایزدی،1393 به نقل از صادق پور،1388) 52 جدول2-2 ارتباط بین نظریه های یادگیری و تکنولوژی آموزشی(هانگ، 2001) 56 جدول 4-1. اطلاعات توصیفی انگیزش پیشرفت به تفکیک مرحله سنجش در گروه ها 71 جدول 4-2. اطلاعات توصیفی پیشرفت تحصیلی به تفکیک مرحله سنجش در گروه ها 72 جدول4- 3 آزمون کولموگروف اسمیرنوف تک نمونه ای(آزمون نرمال بودن داده ها) 74 همگنی شیب های رگرسیون 74 جدول4- 4 آزمون تحلیل واریانس برای بررسی یکسانی ضرایب رگرسیون در متغیر انگیزش پیشرفت 74 جدول4- 5. آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در گروه کنترل و آزمایش 75 جدول4- 6 آزمون تحلیل کوواریانس برای فرضیه اول پژوهش 76 جدول 4-7 مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار 77 جدول4- 8. آزمون مجذور خی 77 نمودار4-1.مقایسه میانگین های اصلاح شده انگیزش پیشرفت دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون 77 فهرست اشکال عنوان صفحه شکل1. پیوستار یادگیری ترکیبی(استیسی و همکاران،2009) 26 شکل 2: انواع تعامل در یادگیری، کلاین،2006(برخط، ترکیبی، سنتی) 29 شکل 3 مدل هشت بعدی یادگیری ترکیبی بادرول خان،2007 31 شکل 4. تاکسونومی یادگیری ترکیبی 36 شکل5. مدل چرخش-ایستگاهی، مدرسه امپاور 38 شکل6. مدل چرخشی راکت شیپ 39 شکل7.مدل آموزش وارونه، مدارس دولتی ناحیه استیل واتر 40 شکل8 . مدل چرخش فردی، دبیرستان و مدرسه راهنمایی کارپ دیم 41 شکل9. مدل منعطف، مدرسه سان فرانسیسکو 43 شکل10.مدل خود-ترکیب مدرسه کراکرتون 44 شکل11. مدل مجازی غنی شده، مدرسه آلبوکوئرک 45 فصل اول کلیات پژوهش 1-1 مقدمه جهان به سرعت در حال تغییر و گذر از دروازه های ناشناخته در بسیاری از زمینه های علمی و آموزشی است. در گذشته این سرعت با میانگینی در حدود 10 سال یک بار محاسبه می شد، اما اکنو ن با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، جهان عظیم علم در دهکده کوچک ارتباطات در فرصت زمانی کوتاه در دسترس است.با خروج از عصر اطلاعات و رورد به عصر مجازی، بشر از فضای دو بعدی اینترنت به فضای سه بعدی و جامعه مجازی نقل اطلاعات کرده و بدین ترتیب آموزش در جهان به صورت شبکه درآمده است، شبکه قدرتمندی که دارای تار و پود فن آوری ارتباطات و اطلاعات است.در چنین شرایطی آموزش و پرورش اصلی ترین و پذیرا ترین میزبان این موج جدید است و از آنجایی که حساس ترین سیستم نسبت به تغییرات است، اگر اندکی درنگ کند تا سالیان سال جامعه و مردم را قربانی فقر دانش و عقب ماندگی کرده است. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور عرصه های آموزشی نوین ، دیگر روش های تدریس سنتی و غیر فعال همراه با محیط های آموزشی مکتب خانه ای پاسخ گوی انتظارات یادگیرندگان در عصر حاضر نیست. اکنون معلمان و پژوهشگران هم دریافتند که روش های سنتی باعث کاهش مداوم فهم ودرک دانش آموزان و مشغول شدن فراوان آنان به دانش انفعالی در همه سطوح تحصیلی و حتی در دانشگاه ها شده است(پرکینز 1980 به نقل از مانی تهرانی 1380)بنابراین اصحاب تعلیم و تربیت به چاره اندیشی اقتاده و از ابزار فناوری الکترونیکی برای آموزش و یادگیری مدد جستند. آنچه که آموزش الکترونیکی را از آموزش مجازی متمایز می سازد، فرصت هایی است که این روش آموزشی برای هکس ، در هر جا و در هر مکان مهیا می کند و آموزش دهنگان می توانند برای افزایش اثر بخشی تدریس از ابزار های دیداری ، شنیداری و نوشتاری به طور همزمان استفاده نمایند(فرل، 2001 و فازی، 2003، به نقل از شاهزاده احمدی، 1390). اگر چه این نوآوری تا حد زیادی مشکلات روش سنتی را برطرف ساخت ، اما به تدریج ضعف ها و کاستی های خودش نیز آشکار شد، یکی از مهم ترین ایراداتی که بر آموزش الکترونیکی وارد است عدم تعامل انسانی و انزوا گزینی ناخواسته در یادگیرندگان است. بنابراین چاره اندیشی از سر گرفته شد و این بار برای رفع نواقص و در عین حال بهره مندی از مزایای آموزشی و پرورشی هردو روش یادگیری-سنتی و الکترونیکی- رویکرد جدیدی به بازار آموزش با عنوان یادگیری ترکیبی ارائه شد. این رویکرد جدید، ترکیبی از روش های سنتی و الکترونیکی است و بهتر است در کل بگوییم ترکیبی از اصالت و تکنولوژی که تا به امروز توانسته است بیشتر عرصه های آموزشی از کودکستان تا دانشگاه را در سراسر دنیا پوشش دهد.در یادگیری ترکیبی شاگرد و معلم مجال چالش و بحث و تبادل نظر یافته و با هم روند آموزش را پیش می برند. در این راستا، دانش آموز که عنصر اصلی آموزش است علاوه بر لذت یادگیری، از دم مسیحای نفس استاد به همراه ابزار فناوری بیشترین استفاده را می برد. در این نگرش جدید، یادگیری، محور و اساس تمام برنامه ها و سیاست های آموزشی قرار می گیرد و البته لازمۀ تحقق آن توجه به دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات، بهره وری از تمام امکانات و فنّاوری در حد امکان است(رئیس دانا، 1381). بسیار واضح و مبرهن است که ظهور و پیدایش رویکردهای یادگیری مدیون تفکرات فلسفی است. هر مکتب فلسفی با ورود خود تفکر جدیدی آورد تا بتواند با نوآوری خاص خود، دامنه یادگیری را وسعت بخشد.آنچه تحول در نظام آموزشی و فرایند های یادگیری را سرعت می بخشد، همسویی و همگرایی رشد و گسترش فناوری های اطلاعاتی با نظریه های یادگیری به ویژه نظریه های جدید است(کوپر، 2003 به نقل از احمدی،1390) مکاتب متعدد هر یک جایگاهی در تاریخ آموزش برای خود باز کردند و روشی را ارائه کردند. رفتارگراها، شناخت گرا ها ،... و اکنون در وادی آموزش در محیط یادگیری ترکیبی این سازنده گراها هستند که زیر سلخت فکری یادگیری ترکیبی را پایه ریزی می کنند. ساختارگرایان بر این باورند که واقعیت، حاصل تجربیات فرد است. برخلاف نظریه شناخت گرایان، ساختار گرایان ذهن را سازنده نماد ها می دانند. از دید آنان ، نمود های خارجی اگر از ناحیۀ ذهن ادراک گردند، بی معنی می شوند(آقازاده، محرم 1390). یادگیری ترکیبی فرصت های بسیاری رابرای بازشناسی استعدادها و بهبود گستره رشد شخصی فراهم می آورد و آن نوع از شیوه یادگیری را ارائه می دهد که باعث یالا رفتن افراد و سازمان ها شده و آنان را به کلاس های درس جهانی متصل می کند(ثورن،2003). 1-2بیان مسئله یاد دهی و یادگیری از دیرباز همیشه موردتوجه خاص بشر بوده است. اما امروزه در قرن بیست ویک یادگیری یک عامل راهبردی برای موفقیت افراد و جوامع بشری محسوب می شود. در این قرن ،که عصر تغییر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی است دیگر توسعه چرخ های اقتصادی ملاک و هدف اصلی نیست بلکه توسعه و گسترش منابع انسانی است که ارج و منزلت خود را به عنوان یک کالای باارزش و استراتژیک در جوامع به ثبت رسانده است. با توجه به شعار جهانی یونسکو وازآنجایی که محور های اساسی یادگیری عبارت است از یادگیری برای دانستن ، انجام دادن ، بودن و باهم زیستن (دلورس و همکاران،1996،ص37)، آماده سازی یادگیرنده برای تسلط بر مهارت های شناختی و رسیدن به یادگیری مادام العمر یک ضرورت به حساب می آید. علاوه براثر گذاری انواع یادگیری و کاربرد آن ها در آموزش، به دلیل عدم کفایت آموزش های سنتی و الکترونیکی در پاسخ گویی به نیاز های یادگیرندگان ، متخصصان تعلیم و تربیت محیط یادگیری جدیدی را ارائه کردند که بتواند با بهره گیری از نقاط قوت رویکرد های پیشین محیط مناسبی را برای یادگیری ایجاد کند. یادگیری ترکیبی از سال 2000میلادی مطرح گردید اما بطور رسمی در سال 2003 توسط مارش و دیگران به عوان موج دوم آموزش های مجازی مطرح شد(نل مان 2008). و تاکنون باز خورد های مثبتی ازعملکرد آن در مقالات و پژوهش های خارج از کشور در سطوح مختلف تحصیلی ارائه شده است، از جمله: پروتکتر (2003)، بونک و گراهام(2004)، زیمن و گرن(2007)، چو(2009)، تاپورا(2011)، مؤسسه اینوسایت(2011) و مؤسسه کلایتون (20014) اما اکثر این پژوهش ها در کشور ایران در سطح آموزش عالی یا دبیرستان بوده است، از جمله سعید پور(1389)، بازرگان و مهر محمدی(1389)، کرمی(1390)، سیدی(1391). یاد گیری ترکیبی شکل توسعه یافته یادگیری الکترونیکی است - یادگیری الکترونیکی تنها بخشی از یادگیری ترکیبی است- و به عنوان یک رویکرد آموزشی در مهارت آموزی و تعلیم و تربیت محبوبیت زیادی کسب کرده است . در این روش یادگیری چند محیط یادگیری مختلف مانند یادگیری چهره به چهره ، الکترونیکی ، مجازی، از راه دور، سیار و...با یکدیگر ترکیب شده و محیط یادگیری جدیدی را باوجود می آورند به طوریکه یادگیرندگان قادر به استفاده از مزایای هردو شیوۀآموزشی(سنتی و الکترونیکی)خواهند بود. عمرانی و همتی در کتاب یادگیری ترکیبی، 1388 آن را این گونه تعریف کرده اند: کانون توجه یادگیری ترکیبی بر ارتقاء بهینه اهداف یادگیری به وسیله فناوری یادگیری(مناسب) برای سبک یادگیری شخصی (درست) با ارائه(شایسته مهارت ها) به شخص (ذیحق) در زمان (واقعی) است. نظریه های بنیادین این نوع یاد گیری نظریه شناختی و نظریه ساختار گرایی هستند. در جریان آموزش و یادگیری از طریق فناوری نقش و نگرش معلمان بسیار اهمیت دارد و در پژوهش های انجام شده از جمله (ذاکری،1390)، (آتشک،1389)، (عابدی،1384) به اثبات رسیده است. نگرش معلمان نسبت به استفاده از روش های الکترونیکی و مهارت آنان در ترکیب محیط های یادگیری منجر به جستجوی شرایط و روش های یاددهی و یادگیری می شود که در کودکان ایجاد انگیزه کرده و راه پیشرفت را هموار سازد. با توجه به موارد فوق، پژوهش گر به دنبال پاسخ این سؤال است که آیا روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزشِ پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزا ن دختر دوره ابتدایی تأثیری دارد؟ 1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش از بدو آفرینش انسان زمینه های یادگیری او از طریق وحی بوجود آمد که این خود اهمیت یادگیری و تفکر را برای نوع بشر تأیید می کند . بنابراین از آدم تا خاتم همواره انسان در پی آموختن و کشف مجهولات با شیوه های گوناگون بوده است . اکنون در قرن بیست و یکم که علم با سرعت به جلو می رود لختی درنگ عواقب جبرا ن ناپذیر و پر هزینه ای را بدنبال خواهد داشت .امروزه نظام های آموزش و پرورش در جوامع از اصلی ترین پرچم داران تعلیم و تربیت و فرهنگ سازی در هر جامعه ای به شمار می آیند. بدین ترتیب نقش معلمان به عنوان طلایه داران تربیت نسل ها در رشد و ایجاد تحولات در جوامع قابل انکار نیست. یکی از ضرورت های تحقیق نگرش معلمان به آموزش و استفاده از شیوه های نوین آموزشی است، چنانچه معلما ن نگاهی سنتی به آموزش داشته باشند از دنیای در حال تجدید و نو شدن به سرعت فاصله خواهند گرفت و بدین ترتیب نه تنها نیاز های یادگیرندگان آن طور که باید پاسخ داده نمی شود بلکه باعث سرخوردگی آنان از آموختن ، تحقیق و نو آوری خواهند شد. اکنون وقت آن رسیده که علاوه بر شیوه های جدیدآموزشی از ابزار و وسایل پیشرفته در آموزش بهره مند شویم . یکی از ضروری ترین کاربرد های این تحقیق اجتناب از پرورش انسان های بی محتوا و قالبی است نمی توانند نیاز های خود و جامعه را در عصر فناوری پاسخ گو باشند. عوامل گوناگونی مانند : عدم کفایت و کارایی روش های سنتی تدریس، عدم حضور مکفی و متناسب فناوری اطلاعات و ارتباطات در مقاطع گوناگون آموزشی ، ضرورت آشنایی و استفاده دانش آموزا ن با ابزار های جدید یادگیری ، استفاده از روش های آموزشی نوین و فعال که در دانش آموزان ایجاد انگیزه بکند ، بهره مندی از روش های یادگیری دانش آموز محور همراه با یاد گیری مشارکتی که باعث تحول در یادگیری و پیشرفت دانش آموزان بشود و همچنین تغییر نقش معلم از محوریت تام به هدایت گر و تسهیل کننده آموزش از عوامل دیگری هستند که ضرورت این تحقیق را فراهم می سازند. آ نچه مبنای بررسی در این پایان نامه است بررسی اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی است. نتایج بدست آمده از این تحقیق برای دانش آموزان به عنوان یادگیرندگان، معلمان، متخصصان برنامه درسی، طراحان آموزشی و صاحب نظران نظام آموزش کشور مفید فایده خواهد بود، زیرا با معرفی مدل های کاربردی یادگیری ترکیبی در مقطع دبستان که در حال حاضر در کشورهای پیشرفته از آمادگی تا دبیرستان اجرا می شود، نسل آتی با عصر خود به صورت همسو و همتراز رشد یافته و با پرورش انسان هایی با مهارت و تعلیم یافته، جامعه از وابستگی های علمی و تکنولوژیکی رهایی یافته و در تمام شئونات زندگی انسان هایی رشد می کنند با اندیشه هایی سازنده که می توان مسئولیت فرداهای نظام آموزشی و پرورشی کشور و جامعه اسلامی را به آنان سپرد. 1-4اهداف پژوهش این پژوهش یک هدف کلی و چند هدف فرعی را دنبال می کند. اهداف کلی : بررسی اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختردوره ابتدایی اهداف فرعی : بررسی تأثیرروش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختردوره ابتدایی بررسی تاثیر روش تدریس مبتنی بریادگیری ترکیبی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختردوره ابتدایی سؤال های پژوهش سؤال اصلی 1-آیا روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختردوره ابتدایی اثر گذار است؟ سؤالات فرعی 1-آیا روش تدریس مبتنی بریادگیری ترکیبی برانگیزش پیشرفت دانش آموزان دختردوره ابتدایی تأثیر دارد؟ 2-آیاروش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختردوره ابتدایی تأثیردارد؟ 1-5تعاریف متغیر ها و مفاهیم یادگیری ترکیبی: یادگیری ترکیبی به عنوان یک روش یادگیری شامل ترکیب یادگیری چهره به چهره، یادگیری الکترونیک زنده و یادگیری به شیوه خاص است، که توسط مارش و دیگران در سال 2003 به عنوان یک رویکرد آموزشی مطرح شد.(سعید پور، 1389). در این پژوهش نیز منظور از یادگیری ترکیبی ، بکار گیری روش هایی است که توسط معلم بر روی گروه آزمایش به صورت ترکیب محیط های گوناگون یادگیری مانند استفاده از روش قلم و کاغذ، تخنه هوشمند ،بحث گروهی، مشارکت کلاسی، اینترنت، فیلم ، عکس، پوستر و استفاده آزمایشگاه، پاورپوینت، کنفرانس صورت گرفت. یادگیری حضوری (F2F): منظور همان یادگیری سنتی(رایج) است ، نوعی از یادگیری است که کلیه فعالیت ها از طرف معلم برای سهولت یادگیری یادگیرندگان طرح ریزی و اجرا می شود. این روش آموزشی معلم-محور هم اطلاق می شود و این بدان معنا نیست که محیطی آمرانه، سرد و غیر فعال برای یادگیرندگان وجود دارد، بلکه محیطی وظیفه مدار ساختارمند، منظم و با انتظارات بالا تحت نظارت معلم است. در این روش بین معلم و دانش آموز تعامل کامل برقرار است. (شعبانی، 1390). در روش آموزش سنتی، محیظی که معلم جهت یادگیری ایجاد می کند، محیطی یا فردی است. در محیط رقابتی فراگیران بیش از آن که یارو حامی هم باشند مانع و سد راه یکدیگر هستند. بدیهی است که کلاس رقابتی برای فراگیرانی که معمولاً یا غالب اوقات بازنده اند بسیار سخت است. آنچه شاید کمتر به نظر برسد این است که در رقابت ، برنده ها نیز آسیب می بینند. فراگیرانی که برجسته و رتبه اول هستند اغلب نگرانند که آیا مب توانند همچنان میان دیگران بدرخشند، آنان از شکست و از دست دادن محبوبیت و تأییدی که فکر می کنند حاصل ان برد است، می ترسند(قریب، عارفیان، خلخالی، 1383 به نقل از رقیه فتحی1389) برخی خصوصیات یادگیری سنتی عبارت اند از: -معلم متکلم وحده است و صحبت دانش آموزان را هم کنترل می کند. -آموزش به کل دانش آموزان ارائه می شود. -زمان بندی کلاس تحت اختیار معلم است. - چیدمان صندلی ها به صورت ردیفی و رو به تخته است. -حضور همزمان معلم و دانش آموزان در کلاس الزامی است. -ارزشیابی دانش آموزان به صورت انفرادی صورت می گیرد و محیط غالباً رقابتی است. در محیط های انفرادی یادگیرندگان به تنهایی کار می کند و از یکدیگر توقع کمک ندارند، معلم مرجع اصلی است، این شیوه برای یادگیری یک نقص به حساب می آید ، زیرا یادگیری به طور کل یک فعالیت اجتماعی است(حقانی، جعفری،1381). در این پژوهش منظور از یادگیری حضوری همان شیوه تدریس سنتی و معمول است که در اکثر مدارس بدون استفاده از امکانات یادگیری الکترونیکی، مشارکت دانش آموزان به صورت معلم محور می گیرد. یادگیری الکترونیکی: روش آموزشی است که در سال های اخیر با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به صورت رسمی و غیر رسمی در آموزش مطرح گردیده با این باور که گزینه مناسبی برای حذف روش های سنتی در آموزش خواهد بود.به بیانی ساده تر می توان یادگیری الکترونیکی را استفاده نظام مند از فناوری اطلاعات و ارتباطات در تدریس و یادگیری دانست.(نایدو، 2003به نقل ازرضوی، 1390).یاد گیری الکترونیکی مفهومی است که بیان گر به کار گیری فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی مانند اینترنت و نظام های چند رسانه ای به مثابه ابزار هایی برای بهبود کیفیت یادگیری از طریق عرضه تسهیلاتی برای دسترس آسان به منابع و خدمات آموزشی و فراهم کردن سازو کارهایی چون تعامل و همکاری از راه دور است. در این صورت با بهره گیری از فناوری ها و رسانه های دیجیتالی برای عرضه، حمایت و بهینه سازی تدریس ، یادگیری ، سنجش و اررزیابی محیط یادگیری الکترونیکی پدید می اید که متمایز از محیط های یادگیری سنتی است.(فیاض،1383). به رغم این که یادگیری الکترونیکی دارای نقاط مثبت فراوانی است، اما دارای نقطه ضعف غیر قابل اغماضی است که آن هم کاهش روابط اجتماعی در یادگیرندگان، بروز گوشه گیری و جدایی یادگیرنده ا ز معلم بخصوص در آموزش به کودکان، عدم تقویت قدرت تکلم است. در این پژوهش منظور از یادگیری الکترونیکی استفاده از تمامی ابزار و امکانات آموزش بر خط و الکترونیکی است. انگیزش پیشرفت: منظور از انگیزش پیشرفت میل یا اشتیاق برای کسب موفقیت و شرکت در فعالت هایی است که موفقیت در آن ها به کوشش و توانایی شخصی وابسته است(اسلاوین، 2006، ص 326، به نقل از سیف، 1390). دانش آموزان دارای انگیزش پیشرفت سطح بالا همواره می خواهند موفق شوند و آن را انتظار می کشند و وقتی که شکست می خورند کوشش های خود را دو برابر می کنند و به فعالیت ادامه می دهند تا موفق بشوند(اسلاوین، 2006ص 326). واضعان اصلی نظریه انگیزش پیشرفت مککللند، اتکینسون، کلارک، ولوول (1953)هستند. در عصر حاضر آزمون های زیادی در حوزه روانشناختی و روانپزشکی برای سنجش ویژگی های شخصیتی فرد ساخته شده است که آزمون انگیزش پیشرفت یکی از آن هاست. انگیزش پر اهمیت ترین پیش نیاز های آموزش و یادگیری است. یادگیری مستلزم صرف وقت، کار، تلاش ، پشتکار و سرمایه گذاری توانیی های جسمانی و روانی یادیرنده است. انگیزش یکی از متغیر های اصلی است که بر فرآیند آموزش ، بازده یادگیری و عملکرد دانش آموزان تأثیر می گذارد. روانشناسان پژوهشی به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای از عوامل و متغیر ها یا سازه های درونی و بیرونی در انگیختن فرد به یادگیری و مشارکت فعال او در فرآیند آموزش دخیل هستند. از غریزه، سائق، نیاز و شوق گرفته تا علاقه ، کنجکاوی، توانمندی، انتظار، تلاش برای پیشرفت و فشار والدین، فشارهای همسالان، همه می تواند در تعاملی پیچیده بر نظام انگیزش دانش آموزان تأثیر گذاشته و رفتار آموزشی و یادگیری و پیشرفت او را شکل دهند (والبرگ، 1987 به نقل از اکبری، 1386) .در این پژوهش از پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس استفاده شد، در آغاز دهه 70 هرمنس تلاش نمود تا با جمع آوری منابع ضمن مشخص کردن مؤلفه های انگیزه پیشرفت، آزمون معتبری برای اندازه گیری آ مشخص کند. هرمنس معتقد است که می توان بر اساس پژوهش های انجام شده در زمینه انگیزه پیشرفت و پاسخ آزمودنی ها به مواد آزمون ها ، مؤلفه های سازنده انگیزه پیشرفت را مشخص کرد ، بنابر دیدگاه وی، انگیزه پیشرفت از چند مؤلفه سطح ارزو، رفتار مخاطره آمیز، ارتقا طلبی، مسئولیت پذیری، پشتکار،آیتده نگری ، رفتار شناختی، انتخاب دوست و رفتار موفق تشکیل شده است(هرمنس ، 1970، به نقل از نوحی، سیما، 1391). در این پژوهش نیز ، انگیزه پیشرفت بوسیله پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس از طریق پیش آزمون و پس آزمون بررسی شد. پیشرفت تحصیلی: پیشرفت تحصیلی به عملکرد کمی و کیفی یادگیرنده در دوره های آموزشی می پردازد. چنانچه آموخته های فرد متناسب با توان و استعداد بالقوه اش باشد، می گوییم پیشرفت تحصیلی اتفاق افتاده است(سیف،1390).عوامل گونا گونی از جمله: مدرسه، معلم، والدین، دوستان و غیره بر پیشرفت تحصیلی اثر گذار هستند. یکی از گسترده ترین تحقیقات پیرامون ارتباط بین پیشرفت تحصیلی و انگیزه پیشرفت به مطالعات مککلند بر می گردد، به نظر وی بین انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد(خدیوی، 1390). در این پژوهش برای بررسی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از کارنامه های ترم 1 و 2 در سال تحصیلی 93-92 استفاده شد. دوره ابتدایی: یکی از دوره های هر نظام آموزشی در جهان ، دوره ابتدایی است.این دوره به نام های تعلیمات ابتدایی، تعلیمات اجباری، آموزش همگانی و آموزش عمومی هم خوانده می شود.این سطح از آموزش با توجه به رشد و تربیت و تکوین شخصیت کودکان دوره مهمی است این دوره را دوره تأدیب ، خلاقیت و بروز استعدادهای عمومی و کودکی سوم گفته اند. اکنون طول این دوره در ایران از پنج سال به شش سال افزایش یافته است.این دوره دارای اهداف علمی و آموزشی، فرهنگی و هنری، اقتصادی ، سیاسی،اعتقادی ، اخلاقی، زیستی و اجتماعی است(صافی،1385). کودکان در این دوره از کارهای تازه لذت می برند و درباره انجام کارها و تصمیم گیری منطقی تر فکر می کنند، حقیقت جو و اهل عمل هستند و از زبان خود جهت انتقاد از دیگران استفاده می کنند. از لحاظ شناختی کودک قادر به نگهداری ذهنی شمارش اعداد است و در سال های انتهایی دوره قادر به درک مفهوم زمان و مکان می گردد.(شبکه رشد،1385). در این پژوهش منظور از دوره ابتدایی ، دوره شش سال اول تعلیمات اجباری یا دبستان در ایران است که شامل کودکان 6 تا 12 سال می شود. فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق مقدمه امروزه نیاز به روش های نوین تدریس، با توجه به پیشرفت روزافزون علم و فناوری اجتناب ناپذیر است. بنابراین روش های تدریس باید به گونه ای باشد که دانش آموزان را از حفظ طوطی وار به سوی یادگیری سوق دهد.استفاده از روش های فعال تدریس از مسائلی است که کمک شایانی به دانش آموزان و معلمان می کند. این روش ها برای دانش آموزان ایجاد فعالیت ذهنی کرده و آنان را بر می انگیزانند. دراین روش ها علاوه بر ایجاد انگیزه برای دانش آموزان زمینه لازم برای انتقال پیام های تربیتی فراهم می آید(کریمی، 1383). اکنون در قرن بیست و یک، بکار گیری تکنولوژی آموزشی در سطح مدارس ، باعث شده تا علاقه و انگیزه دانش آموزان به یادگیری بیشتر شده ودر یادگیری شرکت فعال داشته باشند(ریچی ، 2008). از این رو محققان به دنبال یافتن راه حلی برای پر کردن خلاء یادگیری ، رفع مشکلات و کمبود های ناشی از نقص در فرآیند تدریس و یادگیری بودند، آن ها بدنبال راهکار هایی بودند تا بتواند تمرینات روزمره و خسته کننده را برای دانش آموزان به تجربیات یادگیری تعاملی و لذت بخش مبدل سازد(تورنتن ، 1997 به نقل ازصفاریان،1389). بنابراین با توجه فناوری دیجیتال و قابلیت های آن در آموزش و همچنین مزایای غیر قابل اغماض یادگیری سنتی محققان دریافتند که با ترکیب محیط های آموزشی و کاربرد آن در آموزش بهتر می توان لذت بادگیری را چشید. بدین ترتیب، سبک جدیدی از یادگیری پا به عرصه وجود نهاد که از آن به عنوان یادگیری ترکیبی نام می برند . یادگیری ترکیبی به عنوان یک سازو کار جدید بر استفاده متنوع و گسترده از انواع روش های یادگیری الکترونیکی و روش ستنی ، تأکید دارد. 2-1مبانی نظری آموزش و پرورش تعریف آموزش و پرورش: در فرهنگ کشور ما از زمان های قدیم دو مفهوم تعلیم و تربیت را بکار می بردند که بعدها آن دو کلمه را به آموزش و پرورش ترجمه کردند و همیشه چنین تصور شده و می شود که یک مربی یا یک مؤسسه آموزشی (اعم از رسمی یا غیر رسمی) دو کار درباره کودکان و نوجوانان انجام می دهند : یکی آموزش یعنی آموختن یک سری مواد و موضوعات خاص به ایشان و دیگری پرورش یعنی انسان بار آوردن آن ها. در امر آموزش ، فقط به معلومات ویا مواد درسی توجه شده است در صورتی که در امر پرورش ، تهذیب اخلاق و تزکیه نفس فرد ، مورد عنایت است.آموزش با تن آدمی سرو کار دارد در حالیکه پرورش با روح و عقل وی. آموزش بدون پرورش زیانبخش خواهد بود زیرا مثل این است که شمشیر به دست فرد بدهند ولی موارد و روش استفاده از آن را به او نیاموزند . این طرز پندار نتیجه این تصور درباره انسان بود که او از دو جنبه تن و روان یا جسم و عقل یا بدن و روح ترکیب یاقته است و آموزش با تن او و پرورش با روان او سر و کار دارد، و این دید نسبت به انسان در روانشناسی فیلسوفان یونانی قرون وسطایی و گروهی از روانشناسان و مربیان قرون معاصر مشاهده می شود و حتی بعضی از فیلسوفان مسلمان هم از این نگرش متأثر شده و انسان را ترکیبی از تن و روان پنداشته اند(شعاری نژاد،1377) مفهوم تربیت همیشه با انسان عجین بوده است ، زیرا هر کجا افراد بشر زندگی کرده اند ، همواره مسئله تربیت مطرح شده است به عبارت دیگر زندگی و تربیت برای انسان دو مفهوم لازم و ملزومند ویکی بدون دیگری امکان پذیر نیست. انسان تا وقتی زنده است به تربیت نیاز دارد زیرا منظور از زندگی سازگاری با محیط طبیعی و اجتماعی است و انسان بر خلاف حیوانات ، قدرت این سازگاری را کمتر از طبیعت می گیرد و بیشتر به یادگیری آن از دیگران نیازمند است، عمل آموختن سازگاری را به تربیت نسبت می دهند.(شعاری نژاد، همان). در تعریف آموزش و پرورش تعاریف متعدد دیگری وجود دارند: آموزش و پرورش، عمل آشکار یا شکوفا ساختن است، آموزش و پرورش، عمل فراگیری یا اکتساب است، آموزش و پرورش، نوعی معامله یا دادوستد است. صاحب نظرانی همچون پیترز(به نقل از شعاری نژاد،1377) تربیت را عملی یا فرآیندی می داند که دارای محتوا و روش است که محتوای آن معرفت یا آنچه دارای ارزش است بیان شده و روش، به محصل امکان می دهد آنچه را که باید بیاموزد ، یا یاد بگیرد. محمود صناعی ، تربیت رابه معنای وسیع ایجاد تغییرات مطلوب در افراد می داند و می گوید ...زیرا تربیت تنها آموختن خواندن و نوشتن به افراد نیست و به اعتقاد وی تربیت جز راهنمایی افراد برای یافتن راه های استفاده از استعداد های گوناگون آن ها نیست(همان منبع). ساختارآموزش و پرورش یکی از نظام های مهم و مؤثر در جهان امروز و آینده ، نظام آموزش و پرورش هر کشور است. در ایران در طول قرن های متمادی، مکتب خانه ها و مدرسه های علوم دینی و هم چنین مدارس به سبک جدید عهده دار انتقال فرهنگ بشری و فرایند یادگیری و یاد دهی به کودکان و نوجوانان و جوانان بوده اند(صافی،1385). ساختار آموزش و پرورش ایران در گذشته تا کنون دارای تغییرات متفاوتی بوده است و هم اکنون عبارت است از: 1-دوره کودکستان:این دوره معمولا از 3 تا 4 سالگی آغازشده و مدت آن دو سال است 2-دوره دبستان(ابتدایی): این دوره از 6 سالگی آغاز شده وتا 12 سالگی به طول می انجامدو به تازگی مدت آن از 5 سال به 6 سال افزاش یافته است. 3- دوره متوسطه: یکی از مهم ترین دوره های تحصیلی است ، دروه ای که گروه سنی 14 تا 17 سال در آن تحصیل می کنند. این دوره در سال ها اخیر به شش سال افزایش یافته که شامل دوره اول یا مقدماتی و دوره دوم یا پیشرفته است. 4-آموزش عالی: این دوره از سیزدهمین سال تحصیلی آغاز می شود و دانشجویان در دوره های کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل می کنند. آموزش ابتدایی یکی از دوره های مهم آموزشی در دنیا دوره ابتدایی است. در گذشته آموزش ، بيشتر از طريق خانواده ها انجام مي شد و جنبه غير رسمي داشت، با گذشت زمان در کشورهاي مختلف ، نظام هاي آموزشي رسمي با ساختار بسيار منظم و برنامه ريزي شده ، شکل گرفت . در ايران با وجود تاريخ و تمدن کهن ، سيستم آموزشي در طول تاريخ دچار تحول گرديده و تحولات بسيار وسيعي در مقاطع مختلف رخ داده است؛ البته دوره ابتدايي با اين اسم ، در نظام آموزشي ايران وجود نداشت . قبل از تشکيل نظام آموزشي نوين ، در ايران بيشتر مکتب خانه و مدارس ديني وجود داشت ، افراد روحاني ، مکتب خانه را اداره مي کردند و دروس قرآن و ادبيات فارسي به کودکان آموخته مي شد . بعد از انقلاب مشروطه در سال ١٢٩٠ هجري شمسي ، قانون معارف براي اولين بار تصويب شد ، در نتيجه آموزش ابتدايي را به عنوان اولين مرحله ساختار نظام آموزشي نوين ايران معرفي نمود و لزوم بسط و گسترش آموزش ابتدايي نوين در تاريخ ايران ، براي اولين بار مطرح شد . این سطح از آموزش در ایران با نام های تعلیمات اجباری ، تعلیمات ابتدایی ، آموزش همگانی و مرحله اول آموزش عمومی خوانده می شود. در سال ١٣٢٢ طبق قانون تعليمات اجباري ، آموزش ابتدايي به عنوان يک دوره آموزش عمومي و تعليمات اجباري ، مطرح و همگاني شد(صافی ،1383) طبق ماده دوم قانون تعليمات اجباري ، طول دوره آموزش ابتدايي ، شش سال تعيين شد ، ولي در سال ١٣٤٥ هجري شمسي ، مدت اين دوره به پنج سال تقليل پيدا کرد ، اما مجددا در سال 1391این دوره به شش سال افزایش یافت. دوره ابتدایی در رشد و تکوین شخصیت کودکان اهمیت بسزایی دارد. آموزش و پرورش در ا یران در مراکزی به نام دبستان انجام می گیرد، دبستان عبارت است از: یک واحد تربیتی که بوسیله یا با اجازه آموزش و پرورش برای تربیت کودکانی که در سنین شش تا دوازده سال هستند ، تأسیس می شود(صافی،1385). دلایل زیادی برای توجه به آموزش و پرورش ابتدایی وجود دارند که برخی از آ نها عبارتند از: 1-حق برخورداری از آموزش و پرورش ابتدایی برای کودکان 2-گسترش آموزش دوره ابتدایی در روستا ها برای ریشه کن کردن بیسوادی 3- بروز به موقع مشکلات خواندن و حساب کردن برای پیشگیری از مشکلات بعدی 4-جبران مشکلات ، ضعف ها و نارسایی های تربیتی کودکان از طریق آموزش و پرورش ابتدایی 5-جلوگیری از افت تحصیلی و کاستی های آموزشی در دوره های بعدی 6- بدلیل مرحله خاص رشد کودک در ان دوره ، توجه به آموزش و پرورش ابتدایی وسرمایه گذاری در آن برای کشور اهمیت زیادی دارد. اهداف آموزش و پرورش ابتدایی به لحاظ اهمیت این دوره صاحب نظران تعلیم و تربیت اهداف این دوره به سه حیطه شناختی، عاطفی و روانی –حرکتی تقسیم می کنند(صافی،همان). اهداف این دوره در نظام آموزش و پرورش عبارتنداز: 1-اهداف اعتقادی: آشنایی با اصول دین، دوستی با خدا، آشنایی با زندگی انبیاء، احترام به اولیای دین و بزرگان، خواندن و ترجمه قرآن و احادیث،آشنایی با نماز و احکام روزه . 2-اهداف اخلاقی:راستگویی ، ادب و مهربانی، تعهد و وفای به عهد، احترام به بزرگتر ها، اطاعت از والدین، تمیزی و کمک به دیگران . 3-اهداف علمی-آموزشی:کنکاو نسبت به پدیده ها، مهارت کافی در خواندن و نوشتن و حساب کردن،کسب مهارت های اولیه، علاقه مند به مطالعه و کتاب آشنایی با نحوه یادگیری. 4-اهداف فرهنگی-هنری: توجه به زیبایی آ آثار هنری، صبیعت، دارای ذوق و خلاقیت هنری، آشنایی با برخی آثار هنری ، خواندن شعر و قصه. 5-اهداف اجتماعی: درک از وظایف خود در قبال خانواده و دوستان، کمک به اعضای خانواده، رعایت حقوق دگران، همکاری با دیگران، شرکت در فعالیت های گروهی . 6-اهداف زیستی:استفاده مناسب از حواس، رعایت بهداشت فردی،رعایت نکات ایمنی، کمک به حفظ سلامت خود و دیگران. 7-اهداف سیاسی: شناخت نظام جمهوری اسلامی و احترام به پرچم کشور، اهمیت به استقلال و پیشرفت جامعه، علاقمند به ولی فقیه و حکومت دینی، احساس هبستگی با اقوام مختلف، آشتایی با مفهوم وحدت و امنیت ملی. 8-اهداف اقتصادی:علاقه به کار و تلاش و احترام به افرادی که کار می کنند، در حفظ اموال عمومی کوشا ست و احساس مسئولیت می کند، مشاغل و حرف را می شناسد، به تولید ملی و استفاده از آن علاقه مند است، مالکیت خود و دیگران را تشخیص می دهد و به آن احترام می گذارد.(صافی، 1385). ویژگی های دانش آموزان دوره ابتدایی دوره سوم کودکی از حدود شش سالگی تا دوازده سالگی است .در این دوره شخصیت کودک سازمان یافته تر و پیچیده تر میشود واز نظر توانایی های جسمی و ذهنی واجتماعی تغییرات مهمی در او بوجود می آید ؛ از این رو شناخت کودکان دبستانی برای برنامه ریزان و مدیران ومعلمان دوره ابتدایی ضرورت دارد(تقی پور ظهیر،1378) . اهم ویژگی های بدنی وذهنی کودکان شش الی دوازده ساله ها به شرح ذیل است : الف ) ویژگی های بدنی - هماهنگی چشم ودست کامل می شود - یاد گیری مهارتهای حرکتی،دقیق تر ،سریعتر وپیچیده تر می شود . - ماهیچه های کوچک ،کاملاً رشد می کنند . - سرعت رشد دختران در این دوره از پسران بیشتر می شود . - درپایان این دوره ،علایم بلوغ ( صفات ثانویه ) دردختران بتدریج ظاهر میشود . - در کاربرد صحیح و سریع اندامهای حسی وحرکتی مهارت کافی کسب کرده است . - رشد جسمی کودک بخصو ص از نظر تکامل مراکز عصبی ، به جایی رسیده است که میتواند به تحریکات رسیده ازخارج ، پاسخهای کاملاً اختصاصی بدهد . ب ) ویژگی های ذهنی وتحول روانی - تقلید در این دوره آگاها نه انجام میشود . - خود میان بینی یا خود مداری کودک تعدیل میشود . - بزرگسالانی که از نظر او ارزشمند ومورد احترامند الگو قرار می دهد . دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |