بررسی احکام و مقادیر دیه در حقوق کیفری ایران و - دانلود رایگان
دانلود رایگان بررسی احکام و مقادیر دیه در حقوق کیفری ایران و فقه حنفی
دانلود رایگان
| بررسی احکام و مقادیر دیه در حقوق کیفری ایران و فقه حنفیبررسی احکام و مقادیر دیه در حقوق کیفری ایران و فقه حنفی مقدمه: الف) ضرورت و اهمیت تحقیق علی رغم اینکه نهاد دیه با تصویب قانون دیات به طور رسمی وارد حقوق کیفری ایران گردید و با وجود اینکه منابع اصلی آن در دسترس است، هنوز زوایای مختلف آن بر ما پوشیده است و فلسفه بسیاری از احکام مربوط به دیه در هالهای از ابهام قرار دارد و پاسخ قانع کنندهای برای پرسشهای جای گرفته در ذهن نخواهیم داشت، از جمله میتوان به مواردی اشاره کرد که ماهیت واقعی دیه چیست؟ چرا دیه منحصر در شتر، گاو، گوسفند، دینار، درهم و حله است؟ چرا مقدار این مصادیق میان سه نوع جنایت عمدی، شبه عمدی و خطای محض مساوی است؟ چرا عاقله در قبال عمل دیگری مسئول است؟ و پرسشهایی از این دست. با تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1375 و مباحث مربوط ب هدیات تحت عنوان کتاب چهارم مجدداً همان نقایص مشاهده میشود و به نظر میرسد بعضی از مواد به صورت تعبدی و مفرطانه از نوشتههای فقهی وارد حقوق کیفری ایران شده است و اندیشههایی که فقها در آن به نتیجه قاطعی نرسیدهاند، به عنوان دیدگاه مسلم شرعی تدوین یافته است و به جای قواعد کلی به ذکر مثال و مصداق بسنده شده است که لزومی به ذکر آنها نبود، البته هدف این نیست که بگوییم نظام دیه در آن زمان دارای ایراد بود بلکه برعکس، با بررسی قوانینی که عیناً از فقه استخراج شده است میتوان چنین نتیجه گرفت که نظام دیه در آن دوران بسیار پیشرفته بوده است. اما مشکل اینجاست که با پیشرفت جوامع نیاز ها و سلایق و موضوعات مبتلا به عرف جامعه دگرگون شده و ممکن است مواردی که تا چند سال پیش یکی از مسائل مهم و اساسی به شمار میرود هم اکنون به دست فراموشی سپرده شود و کاربردی نداشته باشد، مانند ضمان عاقله که در زمان خود با وجود زندگی قبیلهای نظامی پیشرفته محسوب میشد اما در حال حاضر با تغییر سبک زندگی دیگر نمیتوان بستگان جانی را ملزم به پرداخت دیه نمود فلذا میبایست نهاد جدیدی همچون بیمه جایگزین آن شود. با توجه به موارد گفته شده ضرورت تحقیق در آن است که با تحلیل مواد و مباحث مربوط به آن بتوان به ضعف و قوت نظام دیه پی برد. مقدمه………...……………………………………………………….11 بخش اول: مفاهیم، پیشینه، ماهیت و درآمدی بر ارکان و شرایط تحقق دیه………………… 15 فصل اول: مفاهیم و تحولات تاریخی………………………………………………………………...16 مبحث اول: واژه شناسی……………………………………………………………………………………...16 گفتار اول: واژگاناصلی…………………………………………………………………………………..16 الف) دیه………………………………………………………………………………………………..16 ب) ارش………………………………………………………………………………………………..25 ج) حکومت…………………………………………………………………………………………….31 گفتار دوم: واژگان مرتبط………………………………………………………………………………..34 الف) طریقیت………………………………………………………………………………………….34 ب) موضوعیت…………………………………………………………………………………………35 ج) عاقله……………………………………………………………………………………………….36 مبحث دوم: پیشینه تاریخی……………………………………………………………………………...…39 گفتار نخست: دوران قبل از اسلام……………………………………………………………………..40 الف) در دوران قدیم…….……………………………………………………………………………..40 ب) در دوران یونانیان……..………….………………………………………………………………41 ج)در دوران رومیان……………......………………………………………………………………..42 د)در دوران اعراب جاهلی………...…………………………………………………………………46 گفتار دوم: دوران پس از اسلام…….…………………………….….………………………………….50 الف) در دوران پیامبر……..…….……….……………………………………………………………50 ب) در دوران کنونی……………….…………….…………………………………………………..52 فصل دوم: ماهیت دیه و درآمدی بر شرایط تحقق آن………..…………………………….…………….. 54 مبحث اول: ماهیت دیه……………………………….……………………………………………………55 گفتار اول: از دیدگاه فقهی…………………………….……………………………………………….55 گفتار دوم: از دیدگاه قانون….………………….....……………………………….……………………59 گفتار سوم: از دیدگاه حقوقی…………………………….…………………………………………….63 الف) ماهیت جزایی………………………………………………………………………………….63 ب) ماهیت خسارت………………….………………………………………………………………65 ج) ماهیت دوگانه……………..……………………………………………………………………..69 مبحث دوم: شرایط و ارکان تحقق دیه……..…………………………………………………………….71 گفتار اول: وجود فعل زیانبار………..…………………………………………………………………73 الف) فعل زیانبار و عدم مشروعیت………..………………………………………………………73 ب) فعل زیانبار و وجود تقصیر………………..…………………………………………………..77 گفتار دوم: وجود ضرر و زیان………..………………………………………………………….…….83 گفتار سوم: متضرر از جرم…………..…….……………………………………………………………88 گفتار چهارم: رابطه سببیت…………..………………………………………………………….…….92 بخش دوم: مقادیر،مصادیق،مهلتومسئولینپرداخت دیه و درآمدی برموضوعیت و طریقیت آن......96 فصل اول: مقادیر، مصادیق و درآمدی بر موضوعیـت و طریقیـت اقسام دیه...................………….……...97 مبحث اول: مقادیر دیه………..…….……………………………………………………………………..97 گفتار اول: در جنایات عمدی…..…….……..………………………………………………………..100 گفتار دوم: در جنایات شبه عمد………..………...………………………………………………….103 گفتار سوم: در جنایات خطای محض……………...……………...…………………………………107 مبحث دوم: مصادیق دیه و درآمدی بر موضوعیت و طریقیت و اصل بودن یا نبودن مصـادیق آن…………………......………………....…………………………………………………………………110 گفتار اول: مصادیق دیه….…………......….……….………………………………………...………..111 الف) شتر……..……………….………………………………………….…….……..…………….111 ب) گاو……….……………………….……………….……..…….………………………….……114 ج) گوسفند………….…………………………………………………………..………....……….117 د) دینار………....………….......…………………………………………………………………...120 ه) درهم…………......………………………………………………………………………………122 و) حله یمنی…………………......…………………………………………………………………125 گفتار دوم: اصیل بودن یا نبودن موارد دیه………........……………………………………….……130 گفتار سوم: طریقیت و موضوعیت دیه .....….…….……………………………………………….. 132 فصل دوم: مهلتها و مسئولین پرداخت……………......…………………………………………………..136 مبحث اول: مهلتها…………….………………………………………………………………………..136 گفتار اول: در جنایات عمد……………………..…………………………………………………….136 گفتار دوم: در جنایات شبه عمد و در حکم آن…..……..………………………………………… 141 گفتار سوم: در جنایات خطای محض و در حکم آن………………..……....……………………..147 مبحث دوم: مسئولین پرداخت دیه …….……………..……………..………….……………………..151 گفتار اول: مرتکب……….………………………………..……………………………….…….…...151 گفتار دوم: عاقله………..…………………………………………...…………………………………155 گفتار سوم: بیتالمال………..………....……………………...………………………………………166 گفتار چهارم: بستگان…….……………………………………..………………………………….. 175 نتیجه گیری………...…………..…………….………………………………………………………………179 پیشنهادات…….…………………………………………………………………………..……….…………181 فهرست منابع و مآخذ………………..……..……………………………………………………………….183 دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |