جبران خسارت معنوی در حقوق ایران - دانلود رایگان
دانلود رایگان جبران خسارت معنوی در حقوق ایران
دانلود رایگان
جبران خسارت معنوی در حقوق ایرانجبران خسارت معنوی در حقوق ایران مقدمه مسئوليت مدني مفهومي است كه با ورود ضرر و حصول زيان معنا پيدا ميكند و بر اساس آن، زيان وارده بايد جبران شود.البته اين اصل كه وارد کنندهزيان بايد از عهده زيان وارده برآيد،در روابط ميان اشخاص حقيقي و افراد، يك اصل مسلم و عقلايي به شمار مي رود و اصولاقوام معاملات و داد و ستدهاي رايج ميان مردم بر اين مبنا شكل ميگيرد كه در صورتضرر و زيان، زيان زننده ملزم به جبران آن خواهد بود، بنحوي كه منابع فقهي و احكام شرعي نيز آكنده ازدستورات مختلف و متعدد در اين زمينهاند. بنابراين، لزوم جبران خسارات زيانديده يك اصل عقلايي، هم يك حكم شرعي وهم يك قاعده حقوقي است كه تامين كننده خسارات و زيانهاي احتمالي ناشي از قصور ياتقصير افراد در معاملات و قراردادها و نيز خسارات ناشي از اعمال زيان آوري است كهخارج از قرارداد صورت ميگيرد. در اوايل قرن (1804) وسايل و ابزارهايي مورد استفاده انسان بسيار ساده بود. حيوانات و ساختمانها خطرناکترين اموال مورد استفادهي انسان بودند و در زمان بروز حادثه، اثبات تقصير نسبتاً راحت بود. رفته رفته استفاده از ماشين چه در صنعت چه در کشاورزي و حتي در تفريحات گسترش پيدا کرد که موجب افزايش تعداد و شدت حوادث و خسارات راجع به آن به ويژه خسارات بدني گرديد. از اواخر قرن نوزدهم ميلادي وضعيت اسفناک زيانديدگان حوادث ناشي از کار، که عمدتاً کارگران بودند توجه حقوق دانان را به خود جلب کرد. بر اساس نظريه تقصير، شرط جبران خسارت کارگر اثبات تقصير کارفرما بود، اما در اکثر موارد، حوادث ناشي از طرز کار ماشين ها بود و کارفرما مرتکب تقصير نشده بود و حتي در صورت مقصر بودن نيز اثبات آن مشکل بود. به همين دليل کارگران زيانديده بيشتر از اقشار کم درآمد جامعه بودند از گرفتن خسارت محروم مي شوند و حتي بعضي مواقع به دليل از دست دادن توان خود به بيچارگي کامل کشيده مي شوند. چنين وضعيتي باعث شد، حقوقدانان احساس کنند که بايد به کمک زيانديده بشتابند و ضوابط دقيق تري تبيين کنند. همچنين در جوامع اوليه بشري خسارات وارده به افراد منحصر به خساراتي بود كه قابل سنجش بودند، به بيان ديگر مادي بودند و مي شد آنها را اندازه گرفت. ولي به مرور زمان و با پيشرفت جوامع، دامنه خسارات حاصله از يك عمل نيز وسعت بيشتري يافت. در گذشته خسارات صرفاً براي ترميم ضرر و زيان مالي و مادي بود، ولي كم كم خسارات ديگري نيز به اين نوع خسارات افزوده شد كه از آن جمله خسارتهاي ممكن الحصول و حتمي الحصول بود، اوج تكامل حمايت قانون از افراد در الزام عامل حادثه براي جبران خسارات معنوي زيان ديده بود.هر چند شاهد چنين دعاويي در محاكم نيستيم، ولي قانون چنين حقي را براي زيان ديده قايل شده است. با وجود مراتب فوق الذکر جبران خسارات به صورت پرداخت مبلغي پول هرچند مهمترين هدف مسئوليت مدني است لکن تنها هدف نيست بلکه خاصيت بازدارندگي، توزيع ضرر، ارضاء حس انتقام جويي و ... نيز از اهداف مسئوليت مدني است، بعلاوه مسئوليت مدني به عنوان وسيله اي براي جبران خسارت زيانديده و حمايت از حقوق وي کاستي هايي دارد و تنها راه حل ممکن جبران خسارات نيست ؛ از اينرو در بسياري از کشورها از طريق بيمه خصوصي يا تامين اجتماعي و طرح هاي جبران خسارت در صدد بر طرف ساختن آن بر آمده اند و همچنين عده اي معتقدند از راه هاي ديگر مانند ايجاد انگيزه هاي مالي و مقررات انتظامي و نظارتي بهتر مي توان به اين نتيجه ( از بين بردن خسارات جبران نشده) رسيد. لذا موضوع اينست که آيا داشتن خاصيت جبران کنندگي ويژگي اجتناب ناپذير مقررات مسئوليت مدني است و در صورتي که خسارتي از طريق پيش بيني مسئوليت مدني قابل جبران نباشد امر قابل انتقادي است؟ يا اينکه انتقاد در صورتي وارد است که براي جبران خسارت وارده هيچ ترتيبي حتي راهکارهايي غير از مسئوليت مدني نيز پيش بيني نشده باشد؟ الف) اهميت موضوع هدفکليحقوق،ايجادنظمواستقرارعدالتاست. بـاوجـودازديادجمعيتوگسترشجوامعبشري و صنعتي شدن جوامع،گاهشاهدتزاحمميانحقوقافرادمختلفدرجامعههستيم. روشرفعايـنمزاحمت هادرگذشتهازپيچيدگيچندانيبرخوردارنبود؛اماباصنعتيشدنجـوامـع،جـبـرانزيـان هـايـيکـهناشيازگسترشزندگيشهرنشينياست،باعثايجادقواعدمسئوليتمدنيشدهاست. بهدنبالپيشرفتتمدنوافزايشاختراعاتبشر،وقوعزيان هاياحتمالينيزبيشتروروابطحقوقيمردمدراثرارزيابيوسايلتوليدوترقيسطحزندگيوسيع ترشدهوبــرايــناســاس،تـنــوعضـرروزيان هايحاصلشدهبينمردمهمافزايشيافتهاست. درجـرايـمغيرعمديمانندبـي احـتياطيرانندگانياعدم مراقبتمالکانومتصديانوسايلموتوريکهوقوعسوانحمختلفيراموجبمي شود،برايتأمينامنيتوحفظنظماجتماعيورعايتعدالتبايدخسارت هايواردشدهوآنچهدرآيندهازآنخسارتناشيخواهدشد،جبرانگردد. اينضرروخسارتمنحصربهضررماديومالينيست. انساندربرابرلطماتروحينيزآسيب پذيراست. گاهاينآسيب هاتوسطآسيب ديدهبروزنمي کندودرنتيجهآن،روزبهروزاثراتروانـيجـبران ناپذيرتريبرفردبهجايمي ماند. برخيمواقعضرر هايمعنويواردشــدهبــهاشـخــاص،ازضـرر هـايمـادياثرگذارترندواينامربايدموردحمايتقانونقرارگيردوواردکنندهضررملزمبهجبرانآنشود؛ لذاحقوقصرفاًبهبعدمادينمي پردازدوبااهميتدادنبهاينجنبهدرپيدستيابيبهاهدافبزرگيهمچونحفظنظم،استقرارعدالتوپشتيبانيازحقوقفرديواجتماعيورفعخصومتاست. برايناساساستکهقانون گذاربخشيازتوجهخودرامعطوفبهبحثخسارت هايمعنوينمودهوازمسئلهمهمخسارت هايمعنويغافلنماندهاست؛ اگرچه حقوق محدود به قانون نيست و رويه قضايي (حقوق زنده و جاري ) تحت تاثير برخي عوامل در اين بعد محجور مانده است. باتوجهبهاهميتجبرانضرروزيان هايمعنويوتأثيرآنبرروحيهافراد،درمباحثيجداگانهازنظرشرعيوقانونيبهاينبحثپرداختهمي شود. مقطوع بودن ديه و عدم تمايل رويهي قضايي به پذيرش جبران خسارت زائد بر ديه، تفاوت ديه ي زن و مرد و تغليظ ديه در مکانها و زمانهاي خاص نيز تا حدي از هدف جبران خسارت فاصله گرفته و انديشه مجازات و بازدارندگي را به ذهن تداعي مي کند. کشفيات علمي، صنعتي شدن و استفادهي روز افزون از ماشين موجب گرديده تا کنترل انسان بر محيط زندگياش از دست برود. خسارات ناشي از پديدههاي جديد در حال افزايش است. به عبارت ديگر اشياي بي جان به وجود آمده در نتيجه ي پيشرفت علم و صنعت، مدام انسان را تهديد ميکنند. پيشرفت صنعت و تمدن و ماشيني شدن روابط انساني باعث شده تا هر روز بيش از پيش نياز به امنيت احساس شود. وجود صنعت بيمه و گسترش قابل توجه آن نشان ميدهد که افراد عموماً در بيشتر موارد خطر گريزند و حاضرند براي اجتناب از خطر مبلغي را بپردازند از طرف ديگر با توجه به پيشرفتهاي فراوان در تأمين اجتماعي، نياز به مسئوليت مدني براي جبران خسارت کمتر شده است، با وجود اين جبران خسارات زيانديده از طريق مسئوليت مدني هيچگاه اهميت خود را از دست نداده و نخواهد داد و بخش مهمي از امنيت قضايي و حقوقي مردم را تامين مي کند و لاجرم بازرسي و کنترل مداوم مقررات و ضوابط و رويه هاي جاري از جهت خاصيت جبران کنندگي آنها ضروري است که در صدد انجام اين مهم هستيم. موضع گيري صحيح و سيسماتيک قانونگذار و رويه قضايي در خصوص خساراتي که متوجه زياندگان مي شود امر مهمي است ومطالعه و بررسي نقادانه اين مواضع جهت جلوگيري از انحراف و نشان دادن مواضع ضعف و قوت مقررات و يافتن خلاء هاي قانوني و حقوقي امر مهمتري است که وظيفه حقوقدانان مي باشد که در اين رساله در صدد آن مي باشيم. ب) اهداف تحقيق 1) با تبيين و تشريح مفاهيم به کار گرفته شده از طريق تطبيق و مقايسه در حقوق ايران و ساير کشورها ميتوان به اين نکته پي برد که قانونگذار تا چه ميزان در بحث جبران خسارت موفق بوده و نقش مقررات مسئوليت مدني در اين ميان چيست. 2) نقد و بررسي قواعد مربوط به مسئوليت مدني از بعد حمايت از خسارت ديدگان و ارايه پيشنهاداتي در مورد ارتقاء سطح قوانين به حدي که يک نگاه سيستماتيک و هدفمند براي مسئوليت مدني تبيين نمائيم. 3) بررسي جايگاه خاصيت جبران کنندگي مسئوليت مدني در ايران و بيان وجوه اشتراک و افتراق آن در حقوق ايران و ساير کشورها. 4) فراهم نمودن امکان دستيابي براي محققان و دانشجويان به منابع خارجي موضوع تحقيق. فهرست منابع و مآخذ: الف: کتابها 1- فارسی 1- احمد ادريس، عوض، ديه، ترجمه دكتر عليرضا فيض، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، تهران1372 2- اردبيلي، محمد علي، حقوق جزاي عمومي، جلد دوم، نشر ميزان، چاپ هشتم، تهران پاييز 1384 3-امامي، سید حسن، حقوق مدني، جلداول، انتشارات کتابفروشی اسلاميه، چاپ هفدهم، تهران دیماه 1375 4-امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد اول، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، چاپ پنجم، 1364 5-انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، جلد اول، موسسه مطبوعاتی دینی، چاپ اول، 1379 6-انصاری،مسعود،دانشنامهحقوقخصوصی،جلد سوم،انتشارات محرابفكر، تهران 1384 7-بادینی، حسن، فلسفه مسئولیت مدنی، شرکت سهامی انتشار، 1384 8-بازیگر، یدالله، قانون مدنی در آئینه دیوان عالی کشور، سقوط تعهدات ضمان قهری، انتشارات فردوس، چاپ اول 9- بهشتی، محمد، فرهنگ صبا، انتشارات صبا، چاپ پنجم، بهار 1378 10- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوزی حقوق، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چاپ سیزدهم، تهران 1382 11-جعفری لنگرودي، محمد جعفر، مبسوط در ترمينولوژي جلد دوم، کتابخانه گنج دانش، شماره 4511 12-جعفری لنگرودي، محمد جعفر، مبسوط در ترمينولوژي حقوق، جلد سوم، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم، تهران 1381 13-جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد چهارم، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چاپ سوم، تهران، 1386 14-جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مجموعه محشی قانون مدنی، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران 15-جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دانشنامه حقوقی (دوره پنج جلدی)، جلد چهارم، انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم، تهران 1376 16- جوان، موسی، مباني حقوق، جلداول، چاپ رنگين، تهران 1346 17- حاجی ده آبادی، احمد، قاعدهارشوحکومتدرفقهامامیهواهلسنت، مجله فقه و حقوق، شماره 4، بهار 1384 18-حائری شاه باغ، علی، شرح قانون مدنی، جلد اول، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران 19-حسيني نژاد، حسينقلي، مسئوليت مدني، انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي، تهران1370 20- خاکي، صفر، حقوق جزاي عمومي، جلد اول، سنجش اول، تهران 21- خلیلی، فرهنگ عربی به فارسی، انتشارات چاپخانه و کتابفروشی علمی، تهران 1330 22- دورانت، ویل، تاريخ تمدن (مشرق زمين گاهواره تمدن)، جلداول، مترجمان؛ آرام، احمد- آریان پور، حسین، انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، چاپ سوم، تهران 1370 23- روحانی، سید محمدصادق، استفتائات قضاییه، جلد 26، چاپ سپهر، قم 1420ق 24- ره پیک، حسن، حقوق مسئولیت مدنی و جبران ها، انتشارات خرسندی، تهران 1388 25- زراعت، عباس، آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، نشر خط سوم، چاپ اول، تهران 26- شفیعی سروستانی، ابراهیم- ستایش، رحمان- قیاسی، جلال الدین، قانون دیات و مقتضیات زمان، انتشارات مرکز تحقیقات استراتزیک ریاست جمهوری، چاپ اول، تهران 1376 27- شامبياتي، هوشنگ، حقوق جزاي عمومي، جلد دوم، انتشارات ويستار، چاپ هفتم، تهران،زمستان 1375 28- شکیباپور، عنایتالله، دایره المعارف روان شناسی، انتشارات فروغی، تهران، بی تا 29- شهیدی، مهدی، مجموعه مقالات حقوقی، نشر حقوقدان، چاپ دهم، 1377 30- صدری افشار، غلامحسین- حکمی، نسرین- حکمی، نسترن، فرهنگ معاصر فارسی یک جلدی، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ چهارم، تهران 1383 31- صفایی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین الملل، بی جا، چاپ سوم، تهران 1376 32- صفائی، سید حسین، دوره مقدماتی حقوق مدنی، تعهدات و قراردادها، جلد دوم، انتشارات موسسه عالی حسابداری، تهران 1351 33- عدل، مصطفی، حقوق مدنی، نشر بحر العلوم، چاپ اول، تهران 1378 34- عمید زنجانی، عباسعلی، موجبات ضمان: درآمدی بر مسئولیت مدنی و اسباب و آثار آن در فقه اسلامی، نشر میزان، تهران پاییز 1382 35- عمید، حسن، فرهنگ عمید، (دوره دو جلدی)، جلد اول، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، تهران1360 36- عمید، حسن، فرهنگ عمید، (دوره دو جلدی)، جلد دوم، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، تهران1360 37- فرانکنا، ویلیام. کی، فلسفه اخلاق، ترجمه انشاء الله رحمتی، انتشارات حکمت، چاپ اول، تهران 1380 38- فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران 1371 39- قاسم زاده، سیدمرتضی، الزام ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد، انتشارات میزان، چاپ دوم، تهران 1387 40- قائم مقامي، حقوق تعهدات، جلداول، موسسه انتشارات وچاپ دانشگاه، تهران 1355 41- کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی- وقایع حقوقی، شرکت سهامی انتشار، چاپ سیزدهم، 1387 42- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی- خانواده، جلد دوم، شرکت سهامی انتشار،چاپ ششم، تهران1383 43- کاتوزیان، ناصر، الزامات خارج از قرارداد (ضمان قهری)، جلد اول، انتشارات دادنشگاه تهران، 1374 44- کاتوزیان، ناصر، ضمان قهری، جلد یک، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1384 45- كاتوزيان، ناصر، ضمان قهري، جلد اول، نشر دهخدا، چاپ اول، تهران 1362 46- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد 4، انتشارات بهنشر، 1366 47- کاتوزیان ناصر، عدالت قضایی گزیده آراء، نشر دادگستر، چاپ اول، بهار 1378 48- کانت، ایمانوئل، درسهای فلسفه اخلاق، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، انتشارات نقش و نگار، چاپ اول، تهران 1378 49- گارو، مطالعات نظري و عملي درحقوق جزا، ترجمه سیدضياء الدين نقابت، جلداول، انتشارات حقوقي ابن سينا، بي تا. 50- گرجی، ابوالقاسم، دیات، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران 1380 51- لوراسا، میشل، مسئولیت مدنی، ترجمه محمد اشتری، انتشارات حقوقدان، تهران 1375 52- محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه(بخش مدنی)، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ پنجم، 1375 53- محمدی ری شهری، محمد، کیمیای محبت، انتشارات دارالحدیث، چاپ اول، 1378 54- مصباح یزدی، محمدتقی، فلسفه اخلاق، شرکت چاپ و نشر بین الملل، چاپ اول، بهار 1381 55- معین، محمد، فرهنگ فارسی عمید، شش جلد، امیرکبیر، چاپ پنجم، تهران 1362 56- معین، محمد، فرهنگ فارسی متوسط، جلد دوم، انتشارات امیر کبیر، چاپ دهم، 1375 57- مکارم شیرازی، ناصر، ربا و بانکداری اسلامی، مطبوعاتی هدف، چاپ اوّل، قم 1376 ش 58- موسوی خمینی، سیدروح اللّه، استفائات، جلد دوم، انتشارات اسلامی، چاپ سوم، قم 1375 59- مهمان نوازان،روح الله، خسارات قابل جبران در حقوق ایران، آثار اندیشه، چاپ اول، 1388 60- میر محمد صادقی، حسین، واژه نامه حقوق اسلامی فارسی به انگلیسی، نشر میزان، چاپ چهارم، 1373 61- نوربها، رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، انتشارات گنج دانش، چاپ بیست و ششم، تهران 1388 62- هاشمی شاهرودی، سید محمود، بایستههای فقه جزا (مجموعه مقالات)، نشر میزان چاپ اول، تهران 1378 2- عربی 63- ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمدبن مکرم، لسان العرب، المجلد الثالث عشر، دارالکتب العلمیه، الطبعه الاولی، بیروت، 2003 م 64- ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمدبن مکرم، لسان العرب، جلد 11، دار احیاءالتراث العربی، چاپ اول، بیروت1408 65- اردبیلی،ملاّاحمد،مجمع الفایدهوالبرهان،جلد 14،مؤسسه النشرالاسلامی،چاپاول، قم 1416 66- اشتهاردی، محمد مهدی، میزان الحکمه، جلد 5، مکتب الاعلام اسلامی، قم 1362 67- السنهوري، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، نظریه الالتزام بوجه عام، مصادر التزام، جلد اول، دارالنشر للجامعات المصریه، القاهره 1952 68- الشوکانی، محمد ابن علی، نیل الأوطار، طبعه دارالجیل، جلد پنج، بیروت 1973 69- العاملی الجبعی، زین الدین بن علی (شهید ثانی)، الروضه البهیه فی الشرح اللمعه الدمشقیه(شرح لمعه)، جلد دوم، المکتبه المرتضویه، چاپ سوم، تهران 1367 70- العاملی الجبعی، زین الدین بن علی (شهید ثانی)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، جلد 15، انتشارات مؤسسه بنیاد اسلامی، چاپ اول، 1413ق 71- الغزالی، ابوحامد محمد، الوجیز فی الفقه الامام الشافعی، تحقیق علی معوض و عادل عبدالموجود، شرکه دار الأرقم، الطبعه الأولی، الجزء الأول، 1997 72- انصاري، شيخ مرتضي، کتاب المكاسب، چاپخانه اطلاعات، الطبعه الثانیه، تبریز1375 هـ ق 73- ایروانی، باقر،دروستمهیدیه فی الفقهالاستدلالی،جلد سوم،چاپسوم، قم 1412 74- بحراني، یوسف، الحدائق الناظره في احكام العتره الطاهره، جلد 21، مؤسسه النشر الاسلامي، قم 1405ه.ق. 75- بحرالعلوم، عزالدین، بحوث الفقیه، تقریرات درس شیخ حسین حلی، دارالزهراء، چاپ دوم، بیروت 1973م 76- جوهری،اسماعیل بنحمّاد،الصحاح،جلد دوم،دارالعلمللملایین،چاپچهارم،بیروت 1407 77- حرّاني، ابن شعبه، تحف العقول، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، بيروت 78- حر عاملي، محمدبنحسن (شیخ حر)، وسائل الشيعه (كتاب احيأ موات باب 12)، جلد 17، المکتبه الاسلامیه، تهران 1367 79- حرّعاملی،محمدبنحسن(شیخ حر)،وسایل الشیعه، جلد 18،مؤسسهآل البیت(ع)،چاپسوم، قم 1416 80- حرّعاملی،محمدبنحسن(شیخ حر)،وسایل الشیعه، جلد 29،مؤسسهآل البیت(ع)،چاپسوم، قم 1416 81- حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن(محقق حلی)، مسالک الافهام و شرايع الأحکام، جلد دوم، بيروت، در الأضواء 82- حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن(محقق حلی)، المختصرالنافع، جلد 25، سلسله الینابیع الفقهیه، 1410 83- حلّی،الحسنبنیوسف بن مطهر(علامه حلی)، تحریرالاحکام، جلد سوم، انتشارات مؤسسه آل البیت، چاپ سنگی، 1413ق 84- حلّی،الحسنبنیوسف بن مطهر(علامه حلی)،القواعد،جلد 25، سلسلهالینابیعالفقهیه،1410 85- حلّی،الحسنبنیوسف بن مطهر(علامه حلی)، تذکره الفقهاء، جلد دوم 86- حكيم، سيد محسن، مستمسك العروه الوثقي، جلد 12، دارالكتب العلميه، قم 1392ه. ق. 87- خوانساري، شيخ موسي، منيه الطالب في حاشيه المكاسب، تقريرات بيع ميرزاي نائيني، جلد دوم، چاپ قديم، بی تا 88- خویی،سیدابوالقاسم،مبانیتکمله المنهاج،جلد دوم،چاپدوم،قم 1369 89- زحیلی، وهبه، الفقه الاسلامی و ادلّته، جلد هفتم، درالفکر، چاپ چهارم، بیروت 1418 90- زحیلی، وهبه، نظریه الضمان أو احکام المسئولیه المدنیه و الجنائیه فی الفقه الاسلامی، دارالفکر المعاصر، دمشق 1998م 91- سراج، محمد احمد، ضمان العدوان فی الفقه الاسلامی، دراسه فقهیه مقارنه بأحکام المسئولیه التقصیریه فی القانون، دارالثقافیه للنشر و التوزیع، القاهره 1410 ه- 1990م 92- صدر، سیدمحمدباقر، الاسلام یقود الاحیاه، شماره 6، الاسس العامه اللبنک فی المجتمع الاسلامی، چاپ دوم، دارالمعارف، بیروت 1399 ق 93- طباطبایی، سید علی، ریاض المسائل فی بیان الاحكام بالدلائل، جلد دوم، انتشارات مؤسسه آل البیت، چاپ سنگی، قم 1404ق 94- طباطبایی، سید علی، ریاض المسائل فی بیان الاحكام بالدلائل، جلد 14، مؤسسة النشر الاسلامی، قم 1422 95- طوسی،محمدبنحسن، تهذیب الاحکام،جلد 10،دارالاضواء،چاپ سوم، بیروت 1406 96- طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، جلد 7، مکتبه مرتضویه، قم 1351 97- عامر، حسین، المسئوليته المدينه التقصيريه والعقديه، مطبعه مصر شرکه مساهمه مصریه، الطبعه الاولی، مصر 1956.م 98- عاملی، سید محمدجواد الحسینی، مفتاح الکرامه، جلد 21، دارالتراث، بیروت، بی تا 99- فراهیدی،فخرالدین،مجمع البحرین،جلد ششم، مکتبهالهلال،چاپ اوّل، بیروت1985(1409م) 100- قرطبی، یوسف بن عبدالله، الکافی فی فقه اهل المدینه، جلد 39، المصادرالفقهیه، 1419 101- کاشانی، علاء الدین بن مسعود، بدایع الصنایع، المصادرالفقهیه، جلد 39، 1419 102- گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، جلد دوم، دارالقرآن الکریم، چاپ دوم، قم 1405 ق 103- مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، جلد اول، مؤسسه الوفاء، ط الثانیه، بیروت 1403ق 104- محقق حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفربن الحسن، شرایع الاسلام، جلد 4، انتشارات استقلال، چاپ دوم، تهران 1373 (1409ق.) 105- مراغی الحسینی، میرعبدالفتاح، العناوین، جلد یک، مؤسسه النشر الاسلامي، قم 1417 ه. ق. 106- مراغی الحسینی، میرعبدالفتاح، العناوین، جلد دوم، موسسةالنشر الاسلامی، چاپ اول، قم 1410 107- مرغینانی،ابوالحسنعلی بنابی بکر،الهدایه،جلد 39،المصادرالفقهیه،چاپاول، 1416 108- مرقيس، سليمان، الوافي في شرح القانون المدني المصري، في الالتزامات، في الفعل المضار، جلد اول، مصر، قاهره 1992 109- مكارم شيرازي، ناصر، قواعد الفقهيه، جلداول، انتشارات مدرسه امام اميرالمؤمنين، قم 1411 ق 110- مکارم شیرازی، ناصر، القواعد، الفقهيه، جلد اول، منشورات دارالعلم، قم 1382ه. ق. 111- موسوي بجنوردي، سيدحسن، قواعد فقهيه، جلد اول، دارلكتب العلميه، قم 1391 ق 112- موسوی خمینی، سید روح الله، تحریرالوسیله، جلد دوم، انتشارات دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، قم 1409ق 113- نجفي خوانساري، موسي، منيه الطالب، جلد دوم، انتشارات مرتضوي، نجف 1358 ق 114- نجفي، محمد حسن، جواهرالکلام فی الشرح شرایع الاسلام، جلد 26، چاپ هفتم، بيروت، دارالاحياء التراث العربي، 1980 ميلادي، 115- نجفی، محمدحسن، جواهرالكلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد ۳۷، دارالكتب الاسلامي، 1394ه. ق. 116- نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد 43، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، تهران 1402 ق، 1367ش 117- نراقی، ملا احمد، عوائد الايام، مكتبه بصيرتي، قم 1408 ه. ق. 118- سوار، محمد وحيد الدين، شرح القانون المدنی، النظريه العامه للالتزام، الجزء الاول، مصادر الالتزام، القسمه الثاني، المطبعه الجدیده، دمشق 1978 م 119- یزدی، سید کاظم، العروه الوثقي، دار الکتب الأسلاميه، تهران 1376 3- لاتین 120-Villey, Michel: Esquisse historique sur le mot responsible, Archives de Philosophie du dorit, Tome 22, 1977, La resposabilite 121-Viney, Genevieve: La responsabilite, Archives de Philosophie du droit, Tome 35, Vocabulaire fundamental du droit, sirey 1990 122-Mazeaud, Henri et Lein, et tunc "Traite theorique et pratique de la responsabilite civile", t.I, 6 eme edition, Par Andere Tunc, 1965. 123-Ricoeur, Paul: Le Concept de Reposabilite, Essasi danalyes semantique , Le Juste, Editions Esprir, 1995 . 124- Jacque Bure,Lindemnisation Pour Les chances Perdues:une forme dappreciation de la causlite dun fait dommagable,J.C.P.,N 31,4791, I,0262,N 1. 125-Genevieve Viney et Patrice Jourdain,Traite de Droit Civil T.2,Les conditions de la responsabilite,2 ed.,L.G.D.J.7991,p.37 126-Gray, Christopher Berry, The Philosophy of Law, An Encylopedia, Garland Publishing, INC. Volume II. 127 -Girard, P.F.: Manuel elementaire de dorit romain, septieme edition, 1924 128-Henriot, Jacques: Note sur la date et le sens de lappartition du mot responsabilite, Archives de philosophie du droit, Tome 22, 1977, La resposabilite. 129-Henri et Leon(Mazeaud,Andre Tunc,Traite Theorique et Pratique de La Responsabilite Civil,Delictuelle et Contractuelle,6 ed.,4791,T.L. N 912 130- Cornu, Gerard: Vocabulaire Juridique, Association Henri Capitant, Presses Universitaires de France, Huitieme edition, 2000. 131- Patrice Jourdain,Revue Trimestielle de Droit Civil,janvier-mars 2991, N 1,Note de jourisprudence,responsabilite civil,p.901 132- Philip Le Tourneau,Assurance et Responsabilite Civil 133- Marc Stauch,"Causation,Risk,and Loss of Chance,in Medical Negligence"oxford,Journal of Legal Studies,1997 ب: مقالات 134- امامي، سيّدحسن مجموعه مقالات، نشريه دانشكده حقوق دانشكده حقوق دانشگاه ملي سابق، شماره 2 135- برنارد، آلبرت، سیسرو یک وکیل مدافع بزرگ، نشریه دانشگده حقوق و علوم سیاسی، شماره دوم، تابستان 1349 136- بهجت، محمدتقی، استفتاء شماره 5690 مورّخ 4/4/79 پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شماره پاسخ 1/5690 مورّخ 7/8/1379 137- حائری، سیدکاظم، بررسی فقهی اوراق نقدی ، مجله فقه اهل بیت علیه السلام، سال پنجم، شماره 19 و 20، 1378 138- خزاعی، مجید، ماهیت حقوقی دیه، فصلنامه فدک، سال اول، شماره 1 139- درودیان، حسنعلی، مسئوولیت ناشی از فعل اشخاص که تحت مراقبت و مواظبت هستند، مجلد دانشکده حقوق، شماره 36،سال 1376 140-دروديان، حسنعلی، جزوه مسئوليت مدني(مدنی4)، انتشارات دانشكده حقوق وعلوم سياسي دانشگاه تهران، نیم سال دوم سال تحصیلی 70-1369 141- سامت، محمدعلی، مقاله فوت منفعت یا عدم النفع در حقوق ایران و اسلام، مجله دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره ۴۲ ، زمستان 1377 142- سبحانی، جعفر، مجله رهنمون، مدرسه عالی شهید مطهری، شماره 6، آیت اللّه سیستانی، پاسخ به نامه شماره 13/619/56/د مورّخ 24/7/1375 کمیسیون امور قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی 143- شكاری، روشنعلی، مقاله عدم النفع، نشریه دانشكده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ش ۵۲، تابستان 1380 144- شمس، عبدالله، خسارت ناشی از اجرای قرار تأمین خواسته، مجله تحقیقاتی حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 20 و 19،بهار و پاییز 1376 145- شهیدی، مهدی، جزوه درسی مسئولیت مدنی، دوره فوق لیسانس حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی، سال 1376 146- کاتوزیان، ناصر، مقاله قلمرو دیه و قلمرو آن، مجله کانون وکلای دادگستری، ش 156 - 159 147- لسانی، ابوالفضل، سیسرون یا بزرگترین خطیب و زبردستترین مدافع، مجله کانون وکلاء، سال پنجم، شماره یک، شماره مسلسل 29، بهمن و اسفند 1331 178- مرعشي، محمد حسن، ديه و ضرر و زيان ناشي از آن، مجله قضائي و حقوقي دادگستري، شماره 1، سال 1370 149- موسوی اردبیلی، عبدالکریم، پاسخ به استفتاء کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، مورّخ 16/12/1377. 150- موسوی بجنوردی، سید محمد، مشروعیت خسارت تأخیر تأدیه، مقالات و بررسیها، دفتر 73، تابستان 1382 151- ورائی، اکبر- نصیری، مصطفی- فرهانی، احمد- پاک روشن، بیژن، مسئولیت مدنی ناشی از تصادم دو وسیله نقلیه موتوری، فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، سال چهارم، شماره 15، زمستان 1388 152- نظری، ایراندخت، مسئولیت مدنی مالک، رساله دکتری دانشکده حقوق دانشگاه تهران،1379 153- نظری، ایراندوخت، جزوه درس الزامات خارج از قرارداد، دانشگاه امام صادق ع Abstract: When a person damages to someone else, he/she should compensate the damage. The importance of damages compensation is considered a certain and apparent principal and also rational, in such a way that juridical resources and legal commands are full of different orders in this field. Compensation of all damages to the legal rights of damaged person , such as financial, physical and spiritual cases, are the most important purpose of all comments and philosophical views , although in the methods of compensating damages there are differences between philosophers. Although the purpose of justice is compensating damage, but justice doesnt force that these damages necessarily and directly are compensated by the agent of damage and by means of civil responsible person, and it should be said that compensating of damage by means of systems such as social security, compulsory insurance of responsibility or counter of damage security are useful methods. In a view , Irans lawgiver has no intelligent and systematic view about civil responsibility and its purposes and there is no embedded system, in such a way that no current theories have been corrected, and therefore lawgiver has no compensating characteristic in rights of Irans civil responsibility and so many of damages will be remained practically without compensation. However we accept that all damages have no capability for compensation. For example, participation in each race or competition causes lose in one side or marriage with special person is not possible without confining others from marriage with the same person. To establish a correct system for civil responsibility, we should investigate some concepts such as civil responsibility, damages, different kinds of damages, and etc , and then we should search about existing obligations about civil responsibility to find that if these obligations are sufficient to compensate damages to the damaged person or not. If there are obligations and rules, if there is any special order such as damages compensation counters or social security obligations to compensate these damages? About some titles of financial damages, there are different comments. For example about lack of interest of most lawyers, there is no exact definition and about the position of damages and being compensating of them, there are different comments which we investigated in this paper. About damages and delay in return it , there are different comments. Some intellectuals and lawyers know it right and others know it incorrect. Although discussion of delay in return damage in terms of debts in kind of current amount is one of problems among intellectuals. About entity of blood money there is difference among religious people. Some know it as punishment and some know it as compensation of damage, and a group knows it a combination of punishment and damage compensation. About damage in addition to the blood money there is a comment that it is not receivable and legal trend without regarding to the subject of act 5 of civil responsibility law tends to it. Although against what is thought, the purpose of civil responsibility is not only compensation of damage and always restriction and punishment is the main purpose of civil responsibility and it is very important. Key words: Main words: civil responsibility, damage, damage compensation. Related words: financial damage, spiritual damage, compulsory insurance, secondary responsibility. دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |